Najcenniejsze obiekty przyrody żywej i nieożywionej są objęte różnymi formami ochrony prazyrody. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004r. wyróżnia następujące:

  1. parki narodowe;
  2. rezerwaty przyrody;
  3. parki krajobrazowe;
  4. obszary chronionego krajobrazu;
  5. obszary Natura 2000;
  6. pomniki przyrody;
  7. stanowiska dokumentacyjne;
  8. użytki ekologiczne;
  9. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
  10. ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

Na terenie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny mającej status Sierakowickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu znajdują się:

Rezerwaty przyrody. Są to obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.

Lp. Nr rej. CRFOP Nazwa rezerwatu Powierzchnia (ha) Rok utworzenia Położenie  
1. 1469 „Wykus” 63,58 1978 Leśnictwo Bronkowice, gm. Bodzentyn  
Rezerwat położony jest w granicach Sieradowickiego Parku Krajobrazowego, w głębi rozległego kompleksu Lasów Siekierzyńskich, 4 km na płn.-wschód od wsi Siekierno. Ochroną objęto fragment wielogatunkowego lasu na zachodnim zboczu spłaszczonego wzniesienia Wykus. Teren rezerwatu przecina dolina potoku Lubianka i wąwozy jej dopływów. Dominującym zespołem leśnym jest tu *grąd subkontynentalny, a wzdłuż cieków *łęg jesionowo-olszowy. Bogaty drzewostan w wieku 80-100 lat tworzą: jodła, sosna, brzoza, grab, świerk, olcha i osika. Pojedyncze jodły osiągają wiek do 150 lat. W podszycie rosną m.in. podrost klonu, dębu, jesionu, buka i lipy oraz leszczyna, trzmielina zwyczajna, bez czarny i bez koralowy. W rezerwacie występuje szereg chronionych i rzadkich gatunków roślin, m.in.: parzydło leśne, orlik pospolity, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, gnieźnik leśny, żywiec cebulkowy, przylaszczka pospolita i widłak wroniec. W centrum rezerwatu znajduje się niewielka polanka z pomnikiem upamiętniającym znajdujące się tu miejsce obozowania partyzantów AK ze zgrupowania słynnego „Ponurego” (Jana Piwnika). Przez teren rezerwatu przebiega fragment trasy przyrodniczo-historycznej ścieżki dydaktycznej „Wąchock – Wąwóz Rocław – Rataje – Polana Langiewicza – Wykus”.
2. 1324 „Kamień Michniowski” 10,59 1978 Leśnictwo Michniów, gm. Bodzentyn  
Rezerwat położony jest w granicach Sieradowickiego Parku Krajobrazowego, w płd.-zach. części Lasów Siekierzyńskich, w Paśmie Sieradowickim, kilkaset metrów na płn. od wsi Orzechówka. Ochroną objęto tu cześć szczytową i fragment zachodniego zbocza najwyższego wzniesienia Kamień Michniowski (435 m n.p.m.). W szczytowych partiach wzniesienia znajduje się malownicza grupa skałek, składająca się z naturalnych wychodni kwarcytowych bloków skalnych tworzących urwiska, progi i ambony o wysokości 5-7 m. Teren rezerwatu porasta las mieszany w wieku 70-80 lat, reprezentujący zespół *wyżynnego jodłowego boru mieszanego oraz *żyzna buczyna górska (karpacka). W drzewostanie dominuje jodła i buk, w domieszce występują sosna, dąb, grab, brzoza. Podszyt tworzą świerk, jarzębina, leszczyna, trzmielina zwyczajna i kruszyna. W rezerwacie rośnie szereg chronionych i rzadkich gatunków roślin, m. in. paprotka zwyczajna, narecznica krótkoostna, marzanka wonna, sałatnik leśny i gajowiec żółty. Przez teren rezerwatu przebiega fragment trasy przyrodniczo-historycznej ścieżki dydaktycznej „Berezów – Michniów – Kamień Michniowski – Burzący Stok-Suchedniów”.
3. 1442 „Góra Sieradowska” 197,36 1995 Leśnictwo Siekierno, gm. Bodzentyn  
Rezerwat położony jest w Paśmie Sieradowickim, w granicach Sieradowickiego Parku Krajobrazowego, na pd. skraju rozległego kompleksu Lasów Siekierzyńskich, pomiędzy wsiami Siekierno i Jaźwiny. Ochroną objęto tu fragment płn. zbocza kopulastego wzniesienia Góry Sieradowskiej (382 m n.p.m.), porośniętego wielogatunkowym lasem mieszanym. Teren rezerwatu przecinają głębokie doliny potoku Świślina i jego dopływów, oraz głębokie wąwozy erozyjne – deniwelacje sięgają tu kilkudziesięciu metrów. Dominującym zespołem leśnym jest tu *wyżynny jodłowy bór mieszany, *żyzna buczyna górska (karpacka) oraz *grąd subkontynentalny a wzdłuż cieków występują pasy *łęgu jesionowo-olszowego. W drzewostanie dominują jodła i buk, w domieszce występują dąb, modrzew, jawor, klon, jesion, grab, świerk, sosna, brzoza i olcha. Bogaty i wielogatunkowy jest również podszyt. W rezerwacie rośnie szereg chronionych i rzadkich gatunków roślin, m.in. wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, pełnik europejski, zdrojówka rutewkowata, zawilec wielkokwiatowy, parzydło leśne, kruszczyk szerokolistny, gnieźnik leśny, listera jajowata, buławnik mieczolistny, paprotnik kolczysty, zanokcica skalna, zanokcica zielona, widłak wroniec, widłak jałowcowaty i widłak goździsty.

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Lp. Nr rej. CRFOP Nazwa Rok utworzenia Położenie  
1. 70 Głaz narzutowy 1987 Siekierno Podmielowiec, gm. Bodzentyn  
Głaz narzutowy (nie zagłębiony w ziemi) o wymiarach: obwód – 2,70 m, średnica – 0,90 m, wysokość – 0,60 m, zbudowany z szaro-beżowego, drobnoziarnistego granitu.
2. 247 Źródło „Burzący Stok” 1995 Wzdół Rządowy, gm. Bodzentyn  
Naturalne źródło szczelinowe – woda wypływa pod ciśnieniem z głębokich pokładów piaskowców triasowych powodując charakterystyczne zjawisko pulsowania piasku.
3. 157 Skałka „Cygańska Kapa” 1987 Leśnictwo Węgle, gm. Wąchock  
Próg skalny o długości ok. 40 m, wysokości do 3,5 m zbudowany z piaskowców dolnotriasowych. Od strony południowej silnie podcięty, co spowodowało powstanie dużego okapu (kapy) i nisz.
4. 156 Skałki „Biały Kamień” 1987 Leśnictwo Węgle, gm. Wąchock  
Dwanaście niedużych naturalnych, piaskowcowych form skalnych w formie występów, niewielkich progów i kazalnic skalnych najczęściej z wyraźnymi okapami i tworzącymi się pod nimi niszami o wysokości 1,0 do 2,5 m.
5. 159 Odsłonięcie geologiczne 1987 Wąchock, gm. Wąchock  
Stary kamieniołom stokowy o wymiarach: długość – ok. 0,90 m, szerokość – ok. 0,70 m, wysokość ściany – do 8 m, z odsłonięciami jasnoszarych piaskowców dolnej jury. Położony w otulinie.
6. 158 Profil 1987 Wąchock, gm. Wąchock  
Profil neoplejstoceńskich osadów glacjalnych, interglacjalnych i peryglacjalnych odsłonięty w ścianie wąwozu wyerodowanego w utworach lessowych. Położony w otulinie.
7. 535 Odsłonięcie geologiczne 2000 Śniadka Pierwsza, gm. Bodzentyn  
Odsłonięcie silnie zdeformowanych wapieni z bogatym zespołem faunistycznym złożonym głównie z ramienionogów, małży i amonitów. Położony w otulinie.
8. 195 Modrzewie europejskie 1991 Wzdół Rządowy, gm. Bodzentyn  
Dwa modrzewie europejskie o wymiarach: obwody pni na wys. 1,3 m – 2,30 m i 2,90 m, średnice pni – 0,73 m i 0,91 m, wysokość – 27 m i 29 m. Położony w otulinie.
9. 204 Buk pospolity 1993 Śniadka Druga, gm. Bodzentyn  
Buk pospolity o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 3,61 m, średnica pnia – 1,15 m, wysokość – ok. 23 m. Położony w otulinie.
10. 230 Sosna pospolita 1994 Leśnictwo Kleszczyny, gm. Bodzentyn  
Sosna pospolita o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 3,00 m, średnica pnia – 0,95 m, wysokość – ok. 35 m.
11. 229 Sosna pospolita 1994 Leśnictwo Kleszczyny, gm. Bodzentyn  
Sosna pospolita o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 2,80 m, średnica pnia – 0,90 m, wysokość – ok. 35 m.
12. 658 Źródło 2011 Rataje, gm. Wąchock  
Źródło w dolinie bezimiennego potoku – dopływu rzeki Lubianki
13. 17 Dąb szypułkowy 2007 Michniów, gm. Suchedniów  
Dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 5,65 m, wysokość – ok. 27 m., w wieku ok. 300 lat.
14. 228 Dąb szypułkowy 1994 Leśnictwo Kleszczyny, gm. Suchedniów  
Dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 4,40 m, średnica pnia – 1,40 m, wysokość – ok. 30 m.
15. 34 Lipa drobnolistna 2007 Pokrzywnica, gm. Pawłów  
Lipa drobnolistna o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 4,50 m, wysokość – ok. 27 m, ok. 150 lat. Położony w otulinie.
16. 259 Grupa drzew wielogatunkowa 1996 Pokrzywnica, gm. Pawłów  
Grupa drzew – 7 szt. (3 modrzewie europejskie i 4 kasztanowce zwyczajne) o wymiarach: modrzewie obwody pni na wys. 1,3 m – 2,40 m; 2,60 m; 2,85 m, średnice pni – 0,76 m; 0,83 m; 0,91 m; kasztanowce obwody pni na wys. 1,3 m – 2,85 m; 2,30 m;2,20 m; 2,60 m, średnice pni – 0,91 m; 0,73 m; 0,70 m; 0,83 m. Położony w otulinie.
17. 33 Dęby 2007 Tarczek, gm. Pawłów  
Dęby szypułkowe – 3 sztuki o wymiarach: obwody pni na wys. 1,3 m – od 2,90 m do 4,70 m, wysokość – ok. 20-24 m, w wieku ok. 250 lat.  Położony w otulinie.
18. 50 Lipa drobnolistna 1986 Tarczek, gm. Pawłów  
Lipa drobnolistna o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 4,10 m, średnica pnia – 1,5 m, wysokość – ok. 20 m. Położony w otulinie.
19. 53 Lipa drobnolistna 1986 Bukówka Zapniów, gm. Pawłów  
Lipa drobnolistna o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 7,16 m, średnica pnia – 2,30 m, wysokość – ok. 25 m. Wiek ok. 400 lat. Położony w otulinie.
20. 51 Sosna na Polanie Langiewicza 1986 Leśnictwo Węglów, gm. Wąchock  
Sosna pospolita o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m – 2,83 m, średnica pnia – 0,90 m, wysokość – 35 m.
21. 52 Lipy drobnolistne – grupa 1986 Rataje, gm. Wąchock  
Pięć lip drobnolistnych o wymiarach: obwody pni na wys. 1,3 m – 3,50 m; 2,90 m; 3,10 m; 3,10 m; 2,90 m, średnice pni – 1,10 m; 0,90 m; 1,00 m; 1,00 m; 0,90 m, wysokość drzew – od 24 m do 28 m, w wieku ok. 150 – 180 lat. Położony w otulinie.
22. 560 Dąb szypułkowy 2004 Leśnictwo Parszów, gm. Wąchock
Dąb szypułkowy o wymiarach: pierśnica 119 cm, obwód pnia na wys. 1,3 m od ziemi 375 cm, o wysokości ok. 32 m.
23. 178 Grupa drzew 1989 Wieś Majków gm. Wąchock
Grupa drzew 2 szt. dębów szypułkowych i 2 szt. lipy drobnolistne w wieku 200-300 lat o wymiarach: dęby obwody pni na wys. 1,3 m – 3,2 m, 6,2 m; średnice pni – 1,02 m, 1,97 m; wysokości – 25 m, 30 m; lipy obwody pni na wys. 1,3 m – 3,7 m, 3,2 m; średnice pni – 1,18 m, 1,03 m; wysokości – 25 m, 32 m.  Położony w otulinie.
24. 6132 Dąb szypułkowy „Jurek” 2022 Rataje, gm. Wąchock
Pomnik stanowi drzewo z gatunku dąb szypułkowy, któremu nadano nazwę Jurek, mierzy on 28 m wysokości, 4,10 m obwodu i 131 cm pierśnicy. Wiek ok. 300 lat.
25. 6133 Dąb szypułkowy „Maciek” 2022 Rataje, gm. Wąchock
Pomnik stanowi drzewo z gatunku dąb szypułkowy, któremu nadano nazwę Maciek, mierzy 30 m wysokości, 4,06 m obwodu i 129 cm pierśnicy, wiek ok. 300 lat.
26. 6042 Dąb szypułkowy „Samson” 2019 Parszów, gm. Wąchock
Drzewo z gatunku dąb szypułkowy o nazwie „Samson” o wymiarach: obwód pnia 3,75 m (mierzony na wysokości 1,30 m od ziemi), pierśnica 119 cm, wysokość ok. 32 m.
27. 6110 Dąb szypułkowy „Gienek” 2021 Michniów, gm. Suchedniów
Dąb szypułkowy – szacunkowy wiek ok. 350 lat, obwód mierzony na wysokości 1,30 m – 4,15 m, wysokość – 30m.
28. 6043 Dąb szypułkowy 2019 Leśnictwo Kamionka, gm. Bodzentyn
Drzewo z gatunku dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia 3,55 m (mierzony na wysokości 1,30 m od ziemi), pierśnica 113 cm, wysokość ok. 23 m.
29. 6079 Dąb szypułkowy „Zbyszko” 2020 Bronkowice, gm. Pawłów
Drzewo z gatunku dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wysokości 1,30 m od ziemi – 3,85 m, wysokość 25 m, rozpiętość korony 15 m, wiek ok 220 lat.
30. 6078 Dąb szypułkowy „Michał” 2020 Rzepin Pierwszy, gm. Pawłów
Pomnikiem przyrody drzewo z gatunku dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wysokości pierścienicy 1,30 m – 3,12 m, wysokość 25 m, rozpiętość korony 15 m, wiek ok. 160 lat.

Stanowiska dokumentacyjne są to niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.

Lp. Nr rej. CRFOP Nazwa Rok utworzenia Położenie  
1. 12 Odsłonięcie geologiczne – skałka szarych piaskowców triasowych 2005 Parszów, gm. Wąchock  
Skałka szarych piaskowców triasowych z podciętą dolną częścią i wyraźnie wystającym okapem o wymiarach: długość – 22 m., wysokość – od 1 m. do 2,5 m. Położony w otulinie.
2. 13 Odsłonięcie geologiczne – naturalna wychodnia triasowych szarych piaskowców 2002 Mostki, gm. Suchedniów  
Naturalna wychodnia szarych piaskowców triasowych (drobnoziarnistych) o długości 40 m. i wysokości od 1 do 5 m. Położony w otulinie.
3. 14 Odsłonięcie geologiczne – nieczynny kamieniołom 2002 Wąchock, gm. Wąchock  
Historyczny kamieniołom (sięgający pocz. XIII w.) z odsłonięciem czerwonych piaskowców dolnotriasowych. Położony w otulinie.
4. 16 Wąwóz Sitki 1995 Szerzawy, gm. Pawłów  
Stanowisko obejmuje wąwóz Sitki wraz z odnogą biegnącą w kierunku południowym oraz cz. Wschodniego zbocza doliny Pisarki, znajdującą się w sąsiedztwie wąwozu i obejmującą dwie odkrywki położone po prawej i lewej stronie od jego wylotu. W obrębie wąwozu występują odsłonięcia środkowodewońskich skał ze skamieniałościami fauny – głównie ramienionogów.

Użytki ekologiczne to zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.

Lp. Nr rej. CRFOP Nazwa Powie-
rzchnia (ha)		 Rok utworzenia Położenie  
1. 14 „Bagno” 0,20 2002 Leśnictwo Kaczka, gm. Wąchock  
Grunt stale podmokły, okresowo zalewany wodą. Miejsce występowania zbiorowisk roślinności bagiennej (mech torfowiec, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, wełnianka, żurawina błotna, sit, na obrzeżach wrzos zwyczajny itp.). Miejsce bytowania licznych owadów, płazów i ptaków preferujących siedliska wodno – błotne.
2. 15 „Bagno” 0,57 2002 Leśnictwo Kaczka, gm. Wąchock  
Grunt stale podmokły, okresowo zalewany wodą. Miejsce występowania zbiorowisk roślinności bagiennej (mech torfowiec, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, wełnianka, żurawina błotna, sit, na obrzeżach wrzos zwyczajny itp.). Miejsce bytowania licznych owadów, płazów i ptaków preferujących siedliska wodno – błotne.
3. 16 „Bagno” 0,32 2002 Leśnictwo Kaczka, gm. Wąchock  
Grunt stale podmokły, okresowo zalewany wodą. Miejsce występowania zbiorowisk roślinności bagiennej (mech torfowiec, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, wełnianka, żurawina błotna, sit, na obrzeżach wrzos zwyczajny itp.). Miejsce bytowania licznych owadów, płazów i ptaków preferujących siedliska wodno – błotne.
4. 17 „Bagno” 1,57 2002 Leśnictwo Kaczka, gm. Wąchock  
Grunt stale podmokły, okresowo zalewany wodą. Miejsce występowania zbiorowisk roślinności bagiennej (mech torfowiec, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, wełnianka, żurawina błotna, sit, na obrzeżach wrzos zwyczajny itp.). Miejsce bytowania licznych owadów, płazów i ptaków preferujących siedliska wodno – błotne.
5. 18 „Bagno” 0,52 2002 Leśnictwo Kaczka, gm. Wąchock  
Grunt stale podmokły, okresowo zalewany wodą. Miejsce występowania zbiorowisk roślinności bagiennej (mech torfowiec, bagno zwyczajne, modrzewnica zwyczajna, wełnianka, żurawina błotna, sit, na obrzeżach wrzos zwyczajny itp.). Miejsce bytowania licznych owadów, płazów i ptaków preferujących siedliska wodno – błotne.
6. 5 „Lessowy wąwóz Rocław” 4,50 2001 Wąchock, gm. Wąchock  
Młody wąwóz o długości kilkuset metrów, szerokości 20 – 30 m. i głębokości ok. 15 m. Zbocza wąwozu (poza niewielkimi odcinkami odsłaniającymi profil osadów neoplejstocenu) porasta trwała murawa z licznymi gatunkami roślin naczyniowych. Duże walory krajobrazowe. Położony w otulinie.
7. 118 „Zespół Parkowy w Pokrzywnicy”” 3,80 2006 Pokrzywnica, gm. Pawłów  
Obejmuje teren dawnego parku dworskiego. W obrębie zespołu znajduje się dawny budynek spichlerza (obecnie budynek Ochotniczej Straży Pożarnej) oraz nowy budynek szkoły podstawowej. Budynki otacza stary park. Drzewostan stanowią głównie: lipa drobnolistna, kasztanowiec biały, grochodrzew i klon pospolity. Położony w otulinie.

Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne.

Lp. Nr rej. CRFOP Nazwa Powie-
rzchnia (ha)		 Rok utworzenia Położenie  
1. 27 „Zespół Parkowy Drzew” 0,34 2002 Leśnictwo Sieradowice, gm. Bodzentyn  
Zespół parkowy założono w miejscu gdzie w latach 1826-31 znajdowała się i działała Szkoła Leśna Praktyczna będąca oddziałem Szkoły Szczególnej Leśnictwa w Warszawie. Drzewostan parku tworzą gatunki rodzime i są to: modrzew polski, klon zwyczajny, jesion wyniosły, buk zwyczajny, jarząb pospolity.

 

Start typing and press Enter to search

Skip to content