Najcenniejsze obiekty przyrody żywej i nieożywionej są objęte różnymi formami ochrony przyrody. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004r. wyróżnia następujące:
- parki narodowe;
- rezerwaty przyrody;
- parki krajobrazowe;
- obszary chronionego krajobrazu;
- obszary Natura 2000;
- pomniki przyrody;
- stanowiska dokumentacyjne;
- użytki ekologiczne;
- zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
- ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
Na terenie Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny mającej status Chęcińsko-Kieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu znajdują się:
Rezerwaty przyrody. Są to obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
Lp. | Nr w rejestrze RDOŚ | Nazwa rezerwatu | Powie- rzchnia (ha) |
Rok utworzenia | Położenie |
---|---|---|---|---|---|
1. | 4 | „Karczówka” | 27,29 | 1953 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, w pd.-zach. części Kielc. Miasto Kielce, Nadleśnictwo Kielce |
Ochroną objęto wierzchołek odosobnionego, kopulastego wzgórza Karczówka (336 m n.p.m.) stanowiącego charakterystyczny element panoramy miasta. Na szczycie wzniesienia, poza rezerwatem, znajduje się XVII-wieczny zespół klasztorny bernardynów (obecnie – pallotynów). Wzgórze porasta wykorzystywany obecnie jako park miejski las reprezentujący zespół przekształconego *grądu subkontynentalnego. W drzewostanie dominuje sosna, zaś w domieszce występują buk, brzoza, dąb, grab i osika. Podszyt tworzą głównie leszczyna, kruszyna i trzmielina zwyczajna. W rezerwacie rośnie wiele gatunków roślin podlegających ścisłej i częściowej ochronie gatunkowej m. in. bluszcz pospolity, lilia złotogłów, zawilec wielkokwiatowy, pluskwica europejska, kopytnik pospolity, konwalia majowa, pierwiosnka wyniosła, przylaszczka pospolita i paprotka zwyczajna. W rezerwacie znajduje się pomnik powstańców styczniowych z 1863 r. oraz pozostałości po eksploatacji górniczej rud ołowiu, prowadzonej tu w XV-XVII w, w postaci szpar, szybików i lejów. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
2. | 7 | „Góra Zelejowa” | 67,00 | 1954 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań wsi Zelejowa, Gm. Chęciny ok. 2 km na płn. od miasta Chęciny. |
Ochroną objęto grzbiet oraz zbocza wydłużonego zalesionego wzniesienia Góry Zelejowej (372 m n.p.m), stanowiącej najwyższy szczyt Pasma Zelejowskiego Gór Świętokrzyskich. Wzdłuż grzbietu góry, porośniętego borem sosnowym, ciągnie się zbudowana z wapieni grań skalna, ze śladami wietrzenia krasowego. Na łagodnym pd. zboczu góry wśród skał rozwijają się ciepłolubne zarośla, z udziałem tarniny, berberysu, jałowca, irgi zwyczajnej, irgi czarnej oraz kilku gatunków róż. W szczelinach skał oraz w miejscach odsłoniętych rosną rośliny kserotermiczne, m.in. rojnik pospolity, rozchodnik wielki, lucerna kolczastostrąkowa, bluszczyk owłosiony, oman wąskolistny, chaber nadreński, aster gawędka i krwawnik pannoński. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
3. | 15 | „Góra Miedzianka” | 25,00 | 1958 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, kilkaset metrów na płn. od zabudowań wsi Miedzianka, Gm. Chęciny. |
Ochroną objęto tu wydłużony masyw Góry Miedzianki stanowiącej najbardziej na płn.-zach. wysunięte wzniesienie Pasma Chęcińskiego Gór Świętokrzyskich. Wzniesienie ma trzy wierzchołki połączone malowniczym grzbietem skalnym. W granicach rezerwatu znalazły się także dwa nieczynne kamieniołomy oraz teren dawnej kopalni miedzi, czynnej tu od XIV w. Pozostałością kopalni jest główna sztolnia „Zofia” przebijająca cały masyw wzgórz oraz szyb eksploatacyjny „Antoni”, a także wiele drobnych szybików, szczelin, zapadlisk i hałd. Na terenie rezerwatu występują zjawiska krasowe, w wyniku których utworzył się system jaskiń. Skały oraz nasłonecznione zbocza Miedzianki porasta zespół ciepłolubnych zarośli z udziałem m.in. irgi zwyczajnej, jałowca i róż. W licznych miejscach rozwijają się płaty *muraw kserotermicznych gdzie rosną m. in. zawilec wielkokwiatowy, rojnik pospolity, czosnek skalny, krzyżownica górska i zapłonka brunatna. Jaskinie oraz stare sztolnie i wyrobiska w rezerwacie stanowią doskonałe schronienie dla nietoperzy. Występują tu mroczek późny, nocek wąsaty, nocek rudy, nocek Natterera, nocek duży i mopek. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
4. | 34 | „Jaskinia Raj” | 7,76 | 1968 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, l km na płn. od zabudowań wsi Dobrzączka. Gm. Chęciny Nadleśnictwo Kielce |
Ochroną objęto tu jedną z najpiękniejszych w Polsce jaskiń, jaka utworzyła się w wyniku długotrwałych procesów krasowych w zboczu Góry Malik, wchodzącej w skład Grzbietu Bolechowickiego Gór Świętokrzyskich. Jaskinia ma długość 240 m, z czego 180 m jest udostępnione do zwiedzania. Jaskinia ma piękną i bardzo bogatą wapienną szatę naciekową i stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych regionu świętokrzyskiego. W warstwie namułowej jaskini odkryto szczątki dawnych zwierząt oraz kamienne narzędzia używane przez człowieka paleolitycznego. Oprócz jaskini rezerwat obejmuje fragment rosnącego w jej otoczeniu boru sosnowego w wieku 100 lat. W warstwie podszytu rosną: dąb, grab, leszczyna, berberys i kilka gatunków róż. W runie leśnym występuje wiele gatunków roślin podlegających ochronie prawnej m.in. wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, widłak jałowcowaty, sasanka łąkowa i lilia złotogłów. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
5. | 40 | „Milechowy” | 133,73 | 1978 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, 1 km na płn.-zach od wsi Milechowy. Leśnictwo Czartoszowy, gm. Chęciny |
Ochroną objęto tu fragment kompleksu leśnego porastającego zbocza dwu grzbietów górskich – jeden stanowi zachodnie przedłużenie Grząb Bolmińskich zakończone kulminacją Góry Milechowskiej (325 m. n.p.m.), drugi nosi lokalną nazwę Góry Brodowej. Na wierzchołkach wzgórz znajdują się wychodnie wapiennych skał jurajskich z formami rzeźby krasowej, jak rumowiska, leje, groty. Na terenie rezerwatu wyróżniono następujące zespoły leśne: *grąd subkontynentalny, *świetlista dąbrowa i sosnowo-dębowy bór mieszany. W drzewostanie dominują sosna i dąb, a w podszycie rosną m.in. leszczyna, kruszyna oraz podrost grabu i dębu. W rezerwacie rośnie szereg chronionych gatunków roślin, m.in. wiśnia karłowata, wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, zawilec wielkokwiatowy, konwalia majowa i marzanka wonna. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
6. | 45 | „Biesak – Białogon” | 13,08 | 1981 | Leśnictwo Słowik, Miasto Kielce Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, na pd.-zach. obrzeżu Kielc, na terenie lasu miejskiego porastającego zbocza Pasma Posłowicko-Dymińskiego |
Ochroną objęto tu dawny, nieduży kamieniołom w obrębie wzgórza Kamienna Góra oraz otaczający go las. Do kamieniołomu prowadzi wąskie przejście wycięte w zboczu wzgórza, którym biegła niegdyś kolejka wywożąca urobek. Dno kamieniołomu wypełnia niewielkie jeziorko, zaś na jego ścianach odsłaniają się skały kambryjskie i ordowickie – piaskowce oraz mułowce. Widoczny jest także obrazujący zjawiska tektoniczne system skalnych uskoków podłużnych i poprzecznych. Teren kamieniołomu otacza bór mieszany z przewagą sosny oraz domieszką dębu, buka, jodły i osiki. | |||||
7. | 55 | „Moczydło” | 16,21 | 1995 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, w bezpośrednim sąsiedztwie wsi Zagórze. Jaworznia Zagórze, gm. Piekoszów |
Ochroną objęto tu odosobnione kopulaste wzgórze Moczydło (318 m n.p.m.) porośnięte krzewami i młodym lasem oraz znajdujące się w jego obrębie trzy nieczynne kamieniołomy. W ścianach kamieniołomów obserwować można wzajemne kontakty skał pochodzących z różnych okresów geologicznych: wapienie dewońskie, zlepieńce wapienne permu i triasu oraz piaskowce i czerwone mułowce triasu. Skały poprzecinane są żyłami kalcytu zawierającymi galenę i baryt. W rezerwacie znajdują się także liczne ślady eksploatacji rud metali prowadzonej tu z przerwami od XVII do początku XX w, widoczne w formie szybików i szpar górniczych. Rosną tu także rośliny ciepłolubne, m. in. zawilec wielkokwiatowy, sasanka łąkowa. | |||||
8. | 62 | „Chelosiowa Jama” | 24,31 | 2007 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań wsi Jaworznia, gm. Piekoszów. |
Ochroną objęto tu dwa nieczynne kamieniołomy wgłębno-stokowe wraz z łączącą je skalną skarpą, mniejszy łomik oraz szczytową część wzniesienia o nazwie Góra Kopaczowa. Wzniesienie budują gruboławicowe wapienie dewońskie, które odsłonięte są w ścianach kamieniołomów. W górnych częściach ścian na wapieniach zalegają osady permsko-triasowe: czerwone piaskowce, zlepieńce krzemionkowe, mułowce a także zlepieńce z otoczakami węglanowymi. Największą wartością rezerwatu jest występująca na jego terenie różnorodność i różnowiekowość zjawisk i form krasu, reprezentowana m. in. przez unikatowy zespół jaskiń „Chelosiowa Jama – Jaskinia Jaworznicka” o długości ok. 3670 m. W ścianach korytarzy jaskiniowych obserwować można: owalne pustki wypełnione kalcytem różanką, duże kawerny, szczeliny krasowe oraz kominki. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
9. | 33 | „Góra Żakowa” | 50,48 | 1999 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań wsi Skiby. Leśnictwo Szewce Zawada, gm. Sitkówka Nowiny |
Ochroną objęto tu środkową część zalesionego grzbietu Pasma Zelejowskiego Gór Świętokrzyskich, z kulminacjami Góry Wsiowej (367 m n.p.m.) i Góry Żakowej (363 m n.p.m.). W wielu miejscach wzdłuż grzbietu i na stokach wzniesień odsłaniają się skały wapienne z żyłkami kalcytu, z okresu dewonu, permu i karbonu, przybierające formę urwisk, ambon, progów i bloków skalnych o wysokości do 3 m. Znajdują się tu także liczne ślady eksploatacji marmurów oraz rud metali, w postaci m.in. szybików i zapadlisk. Teren rezerwatu porasta *świetlista dąbrowa oraz *zdegenerowana żyzna buczyna górska (karpacka) a w płn.-wsch. części fragmentarycznie występuje *grąd subkontynentalny. W drzewostanie jest także domieszka sosny, osiki, grabu, klonu, lipy i brzozy. Podszyt tworzą leszczyna, dereń świdwa, trzmielina zwyczajna i jałowce. W runie lasu i w miejscach odsłoniętych rosną rośliny ciepłolubne, m.in. ciemiężyk białokwiatowy, naparstnica zwyczajna, szałwia łąkowa i dzwonek brzoskwiniolistny. Ponadto występują tu chronione: wawrzynek wilczełyko, zawilec wielkokwiatowy, storczyk męski, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, orlik pospolity, podkolan biały i paprotka zwyczajna. Przez teren rezerwatu przebiega fragment trasy przyrodniczej ścieżki dydaktycznej „Chęciny-Jaskinia Piekło-Szewce”. | |||||
10. | 44 | „Góra Rzepka” | 9,09 | 1981 | Rezerwat położony jest w granicach Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, l km na pd.-zach. od centrum Chęcin. |
Ochroną objęto tu wierzchołki i zbocza sąsiadujących ze sobą wzniesień Góra Rzepka (356 m n.p.m.) i Góra Beylina (355 m n.p.m.) w Paśmie Chęcińskim Gór Świętokrzyskich oraz część utworzonego na ich stokach dawnego kamieniołomu „Korzecko”. W obrębie kamieniołomu znajduje się efektowna ściana skalna o wysokości kilkudziesięciu metrów, zbudowana z dolomitów o odcieniu czerwonawym. Na grzbiecie Góry Rzepki odsłaniają się ławicowe wapienie środkowego dewonu ze skamieniałościami fauny dewońskiej. Znajdują się tu także ślady dawnego górnictwa rud ołowiu. W rezerwacie rosną chronione i rzadkie gatunki roślin ciepłolubnych, m.in. dziewięćsił bezłodygowy, dziewięćsił popłocholistny i zawilec wielkokwiatowy. Rezerwat stanowi jeden z przystanków geologicznej ścieżki dydaktycznej. | |||||
11. | 67 | „Wolica” | 2,78 | 2000 | Rezerwat położony jest w otulinie Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, pomiędzy wsiami Wolica i Siedlce, w pobliżu linii kolejowej z Kielc do Krakowa. Wolica, Siedlce, gm. Chęciny |
Ochroną objęto tu nieczynny kamieniołom, z niewielkim jeziorkiem na dnie. W ścianach kamieniołomu znajdują się odsłonięcia płytowych wapieni środkowego triasu tzw. dolnego wapienia muszlowego, z nagromadzoną warstwą brekcji kostnej z unikalnymi szczątkami ryb. |
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Lp. | Nr w rejestrze RDOŚ | Nazwa | Rok utworzenia | Położenie |
---|---|---|---|---|
1. | 146 | Urwisko skalne i jaskinia | 1987 | Czerwona Góra, gm. Chęciny |
Urwisko skalne o dł.50 m. i wys. do 6 m. z progami i blokami skalnymi oraz znajdującą się w nim jaskinią. Urwisko budują permskie zlepieńce wapienne z dużymi fragmentami wapieni dewońskich | ||||
2. | 145 | Skałki | 1987 | Starochęciny Wrzosy, gm. Chęciny |
Grupa progów skalnych o wys. 1 – 2 m. położonych na stromym zboczu wzniesienia. Skałki zbudowane są z jasnoczerwonych, beżowych piaskowców dolnego triasu o wyraźnie przekątnym warstwowaniu. | ||||
3. | 33 | Jaskinia Piekło | 2014 | Skiby, gm. Chęciny |
Długość jaskini wynosi 57m, przy deniwelacji 8m. Półokrągły otwór wejściowy ma 6m szerokości i od 2 do 3m wysokości. | ||||
4. | 7 | Jaskinia Piekło | 2007 | Leśnictwo Podzamcze |
Jaskinia o długości 50 m, szerokości 2-4 m, wysokości 2-6 m, głębokości ok. 10 m. | ||||
5. | 206 | Skałka | 1987 | Zajączków, gm. Piekoszów |
Niewielkie skałki i bloki skalne o wys. do 2,5 m. tworzące grzebień skalny o dł. ok. 50 m. Formy skalne zbudowane są z czerwonych gruboziarnistych, miejscami zlepieńcowatych piaskowców triasu dolnego. | ||||
6. | 144 | Odsłonięcie geologiczne | 1987 | Miejscowość Gałęzice, Skiby, gm. Piekoszów, Chęciny |
Stary łom zboczowy o wymiarach: średnica ok. 30 m., wysokość ścian do 8 m. W łomie odsłaniają się permskie wapienie drobnoziarniste i pelityczne, niewyraźnie uławicone. W północnej ścianie, w wapieniach odsłania się nieregularna żyłka zbudowana z krystalicznego barytu, kalcytu i galeny. | ||||
7. | 208 | Zagłębienie krasowe | 1987 | Jaworznia Zagórze, gm. Piekoszów |
Zagłębienie krasowe o charakterze niewielkiego uwału (przejaw powierzchniowy krasu w wapieniach dewońskich północnego skrzydła antykliny dewońskiej), zlokalizowane w obrębie suchej dolinki. Zagłębienie ma głębokość 4 – 6 m., długość kilkudziesięciu i szerokość kilkunastu metrów. | ||||
8. | 299 | Odsłonięcie geologiczne i jaskinie krasowe | 1991 | Jaworznia, gm. Piekoszów |
System kamieniołomów o wspólnej ścianie długości ok. 700 m. i wysokości do 50 m. W dolnej części ściany występują wapienie żywetu (dewon dolny), uskokowe z żyłową mineralizacją kalcytowo – galenową i zjawiskami krasowymi. W wapieniach znajdują się dwie jaskinie: Jaworznicka i Chelosiowa Jama. | ||||
9. | 746 | Odsłonięcie geologiczne wychodnia skał piaskowcowo – łupkowych | 2002 | Łaziska, gm. Piekoszów |
Fragment odsłonięcia wychodni skał piaskowcowo – łupkowych o wymiarach: dł. 20 m., szer. 8 – 10 m., o barwie ciemnobrunatnej stanowiący ścianę nieczynnego kamieniołomu. Są to skały okresu kambryjskiego zawierające dobrze zachowane skamieniałości roślin i zwierząt. | ||||
10. | 750 | Wychodnia skalna wapieni jurajskich | 2003 | Bocheniec, gm. Małogoszcz |
Fragment wychodni skalnej wapieni jurajskich o dł. ok. 50 m.W obrębie wychodni znajdują się dwie niewielkie jaskinie w formie studni skalnych. | ||||
11. | 207 | Odsłonięcie geologiczne | 1987 | Zajączków, gm. Piekoszów |
Odsłonięcie dewońskich wapieni organodetrytycznych w ścianach starego kamieniołomu, o wymiarach: średnica 150 – 200 m., wysokość ścian do 12 m Wapienie pocięte są żyłami i żyłkami białego i różowego kalcytu o wyraźnej łupliwości. Interesującym zjawiskiem są także żyły kalcytowo – barytowe z galeną. Położony w otulinie. | ||||
12. | 264 | Dąb szypułkowy | 1989 | Jaworznia, gm. Piekoszów |
Dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m. – 3,15 m, średnica pnia – 1,05 m., wysokość – ok. 20 m., w wieku ok. 250 lat | ||||
13. | 705 | Dąb szypułkowy | 1999 | Karsznice, gm. Małogoszcz |
Dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m. – 4,20 m., średnica pnia – 1,34 m., wysokość – ok. 30 m. | ||||
14. | 390 | Dąb szypułkowy | 2011 | m. Kielce |
Dąb szypułkowy o wymiarach: obwód pnia na wys. 1,3 m. – 344 cm, wysokość – ok. 23 m. w wieku ok. 110 lat | ||||
15. | 770 | Dąb szypułkowy | 2006 | Bizoręda, gm. Sobków |
Dąb szypułkowy o wymiarach: średnica pnia – 1,15 m., wysokości – ok. 22 m. w wieku ok. 170 lat. | ||||
16. | 771 | Dąb szypułkowy | 2006 | Bizoręda, gm. Sobków |
Dąb szypułkowy o wymiarach: średnica pnia – 1,21 m., wysokości – ok. 27 m. w wieku ok. 170 lat. | ||||
17. | 738 | Dąb szypułkowy | 2011 | m. Kielce |
Dąb szypułkowy – obwód pnia na wys.1,30 m – 272 cm, wysokość – ok. 23 m, w wieku ok. 90 lat. | ||||
18. | 737 | Dąb szypułkowy | 2011 | m. Kielce |
Dąb szypułkowy – obwód pnia na wys.1,30 m – 284 cm, wysokość – ok. 23 m, w wieku ok. 110 lat. | ||||
19. | 739 | Robinia biała | 2011 | m. Kielce |
Robinia biała – obwód pnia na wys.1,30 m – 297 cm, wysokość – ok. 21 m, w wieku ok. 100 lat. | ||||
20. | 877 | Kamieniołom Szewce na Górze Okrąglica | 2013 | Leśnictwo Słowik, gm. Sitkówka-Nowiny |
Nieczynne wyrobisko poeksploatacyjne wapieni. W obrębie wschodniego stoku Góry Okrąglica nieczynny kamieniołom wcina się głeboko w zbocze, w przeszłości eksploatowani tu historyczną odmianę „marmórów”. |
Stanowiskami dokumentacyjnymi są nie wyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.
Lp. | Nr w rejestrze RDOŚ | Nazwa | Powie- rzchnia (ha) |
Rok utworzenia | Położenie |
---|---|---|---|---|---|
1. | 13 | Odsłonięcie skalne u podnóża Góry Hałasa | – | 2008 | Leśnictwo Dyminy, m. Kielce |
Odsłonięcie skalne z okresu ordowiku ma wymiary: 2,2 m wysokości i 3,2 m szerokości. |
Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne.
Lp. | Nr w rejestrze RDOŚ | Nazwa | Powie- rzchnia (ha) |
Rok utworzenia | Położenie |
---|---|---|---|---|---|
1. | 13 | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Grabina-Dalnia | 32,6 | 2009 | Miasto Kielce |
Teren charakteryzuje się niepowtarzalnymi walorami krajobrazowymi, a kulminacje wzniesień Grabiny i Dalni są doskonałymi punktami widokowymi. Obiekt obejmuje relikty świętokrzyskiego górnictwa kruszcowego, zachowane w formie szpar i szybów oraz pozostałości górnictwa skalnego w postaci kamieniołomu. Odznacza się także cennymi stanowiskami geologicznymi – występują tu odsłonięcia skał paleozoicznych z ważnymi elementami rzeźby krasowej oraz bogatym zespołem skamieniałości. Na tym terenie zachowały się również wyjątkowo cenne siedliska przyrodnicze, w tym unikatowe zespoły muraw kserotermicznych i ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych oraz podlegające ochronie gatunki fauny (modraszek wikrama, siodlarka stepowa, paź żeglarz) i flory (goryczuszka Wettsteina, zawilec wielkokwiatowy, goryczka krzyżowa). |